Thoái hóa cột sống là tình trạng sụn khớp và đĩa đệm bị bào mòn theo thời gian, dẫn đến đau nhức, hạn chế vận động. Nếu trước đây bệnh lý này chủ yếu gặp ở người lớn tuổi thì hiện nay, tỷ lệ thoái hóa cột sống ở người trẻ đang tăng nhanh và trở thành mối lo ngại cho sức khỏe cộng đồng.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy, độ tuổi khởi phát bệnh có xu hướng trẻ hóa, nhiều trường hợp mới 25 – 30 tuổi đã xuất hiện các biểu hiện thoái hóa cột sống cổ hoặc thắt lưng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm suy giảm năng suất lao động, chất lượng học tập và sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân gây thoái hóa cột sống ở người trẻ

Có nhiều yếu tố góp phần làm gia tăng nguy cơ thoái hóa cột sống sớm ở thế hệ trẻ, trong đó nổi bật gồm:

1. Lối sống ít vận động

   • Ngồi hàng giờ trước máy tính, điện thoại.

   • Thói quen ngồi một chỗ, ít tham gia vận động thể chất.

   • Cột sống chịu áp lực lớn trong thời gian dài, gây tổn thương sụn khớp và đĩa đệm.

2. Sai tư thế khi làm việc và sinh hoạt

   • Cúi gập cổ khi sử dụng điện thoại, máy tính

   • Ngồi khom lưng, vẹo người, tì một bên vai khi mang balo hoặc túi xách.

   • Các thói quen sai này lâu ngày dẫn đến biến dạng cột sống và thoái hóa sớm.

3. Chế độ sinh hoạt và ăn uống không khoa học

• Ăn nhiều đồ ăn nhanh, thiếu canxi, vitamin D, omega-3.
• Thừa cân, béo phì gây áp lực lên cột sống.
• Lạm dụng rượu bia, thuốc lá làm giảm khả năng tái tạo mô xương và sụn khớp.

4. Tập luyện sai cách

• Vận động quá sức, tập gym không đúng kỹ thuật.

• Chấn thương thể thao không được điều trị triệt để.

Triệu chứng thoái hóa cột sống ở người trẻ

Việc phát hiện sớm triệu chứng là yếu tố quan trọng để điều trị kịp thời. Những dấu hiệu thường gặp gồm:

• Đau nhức cổ, vai gáy, thắt lưng kéo dài, đặc biệt khi ngồi lâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.

• Tê bì, mất cảm giác tay chân, đôi khi kèm cảm giác kiến bò.

• Giảm linh hoạt vận động, khó cúi người, xoay lưng hay đứng lâu.

• Một số trường hợp nặng có thể đau lan xuống tay hoặc chân (do chèn ép rễ thần kinh).

Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể tiến triển thành thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống lâu dài.

Hậu quả của thoái hóa cột sống nếu không điều trị

Thoái hóa cột sống không chỉ gây đau mỏi mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng:

• Thoát vị đĩa đệm, gai cột sống.

• Rối loạn cảm giác, yếu cơ, tê liệt chi.

• Mất ngủ, giảm khả năng tập trung, suy giảm hiệu suất lao động.

• Nguy cơ tàn phế nếu biến chứng nặng và không được can thiệp.

Cách phòng ngừa thoái hóa cột sống ở người trẻ

Để bảo vệ cột sống khỏe mạnh, người trẻ cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

1. Duy trì tư thế đúng

   • Ngồi thẳng lưng khi làm việc.

   • Giữ màn hình máy tính ngang tầm mắt, tránh cúi gập cổ.

   • Không nằm sấp khi dùng điện thoại.

2. Tăng cường vận động

   • Tập luyện thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày.

   • Ưu tiên các bài tập hỗ trợ cột sống: yoga, bơi lội, pilates.

   • Vận động nhẹ nhàng sau 1 – 2 giờ làm việc liên tục.

3. Chế độ ăn uống lành mạnh

   • Bổ sung thực phẩm giàu canxi (sữa, cá hồi, tôm, cua).

   • Ăn nhiều rau xanh, hạt, trái cây giàu omega-3 và vitamin.

   • Hạn chế rượu bia, đồ ăn nhiều dầu mỡ.

4. Kiểm soát cân nặng: Giữ chỉ số BMI ở mức hợp lý để giảm tải áp lực lên cột sống. 

5. Khám sức khỏe định kỳ

• • Tầm soát bệnh lý cột sống 6 – 12 tháng/lần.

  • Phát hiện sớm các dấu hiệu thoái hóa để có phác đồ điều trị kịp thời.

Các phương pháp điều trị thoái hóa cột sống hiện nay

Tùy vào mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

• Điều trị bảo tồn: dùng thuốc giảm đau, giãn cơ, kết hợp vật lý trị liệu, xoa bóp, bấm huyệt.

• Điều chỉnh lối sống: tập luyện đúng cách, giảm cân, thay đổi tư thế.

• Điều trị can thiệp: tiêm giảm đau ngoài màng cứng, phẫu thuật trong trường hợp nặng.

• Kết hợp Đông – Tây y: tại Vinmec Sao Phương Đông, nhiều bệnh nhân được áp dụng liệu pháp kết hợp y học cổ truyền (châm cứu, cứu ngải, dán huyệt) và y học hiện đại (nắn chỉnh, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng), mang lại hiệu quả cao và an toàn.

Thoái hóa cột sống đang trẻ hóa nhanh chóng, trở thành “kẻ thầm lặng” gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng sống của người trẻ. Việc duy trì tư thế đúng, tăng cường vận động, dinh dưỡng khoa học và thăm khám định kỳ là giải pháp hiệu quả để phòng ngừa và kiểm soát bệnh lý này.